جوان آنلاین: استفاده از مؤلفههای ایرانی- اسلامی از چالشهایی است که عرصه مد و لباس همواره با آن دست و پنجه نرم کردهاست. «جوان» در گفتگو با «زینب زیدی» مدیر ویژند «آناحجاب» و تولیدکننده لباس که در دوازدهمین دوره جشنواره مد و لباس فجر مورد تقدیر قرار گرفت، مسئله تولید عفیفانه، استفاده از نمادهای فرهنگی و تمدنی و اثرگذاریهای پوشش آراسته مبتنی بر شرایط فرهنگی جامعه را مورد بررسی قرار دادهاست.
هیئت داوران دوازدهمین دوره جشنواره مد و لباس فجر از ویژند «آنا حجاب» که متعلق به شماست در بخش تیزر تبلیغاتی و فشن فیلم تقدیر کردند، لطفاً در مورد این جایزه و جشنواره مد و لباس فجر توضیحی بدهید.
امسال جشنواره مد و لباس فجر به نسبت سالهای گذشته قدری متفاوتتر برگزار شد و به غیر از بخشهای قبل در چند حوزه جدید بخش رقابتی ایجاد کردهبودند. من خیلی دوست داشتم در همه بخشها شرکت کنم، اما به دلیل اینکه روی بخش تبلیغات به عنوان یکی از بخشهای جشنواره تمرکز و انرژی بیشتری گذاشتهبودیم و سعی کردیم یک شیوه تبلیغاتی در حوزه عفاف و حجاب داشتهباشیم، به واقع میخواستیم نشان بدهیم که یک خانم در عین پوشیدگی میتواند یک استایل (ظاهر) شیک و آراسته و مرتب هم داشتهباشد و سعی زیادی کردیم تا این مسئله را در جشنواره مد و لباس فجر برجسته کنیم که خوشبختانه ویژند آنا حجاب با نظر مثبت هیئت محترم داوران بخش تیزر تبلیغاتی و فشن فیلم مورد تقدیر قرار گرفت.
در حوزه مباحثی مانند مد و لباس و همچنین ویژندسازی صحبتهای متناقض زیادی پیرامون اولویتها و مسائل مبتلا به آن مطرح میشود. از طرفی حوزه مد و لباس به دلیل حساسیتهای فرهنگی که وجود دارد از جمله جاهایی است که باید مورد توجه و حمایت دولتها قرار بگیرد، از نظر شما به عنوان یک فعال عرصه مد و لباس مهمترین مسئلهای که در این زمینه وجود دارد، چیست و آیا توانایی داخلی در حوزه طراحی مد و لباس در سطحی هست که بتواند با جریانات متعارض مقابله کند؟
ما در این حوزه حدود پنج سال است که مشغول تولید هستیم، ولی تا امروز هیچگونه حمایتی از سمت دولت یا هر دستگاهی که ممکن است در این زمینه مسئولیتی داشته باشد، صورت نگرفتهاست و هر اتفاق مثبتی که تا به امروز رقم خورده با سرمایه و پشتکار خودمان بودهاست. اگر امروز توانستیم شرایط بحرانی متعددی را که در طول سالها و ماههای اخیر ایجاد شدند، پشت سر بگذاریم صرفاً با مدیریت صاحبان ویژندهای داخلی بوده تا بتوانیم از زمین خوردنمان جلوگیری کنیم و هیچ حمایتی دریافت نکردیم. سال گذشته بحث اغتشاشات را داشتیم و امسال هم با رکود شدیدی که در بازار حاکم شده روبهرو هستیم و این مسائل باعث شده ویژندهای ایرانی حوزه مد و لباس با مشکلات صعب و سنگینی مواجه شوند. توضیح دادن کیفیت سپری شدن روزهای ابتدایی مهرماه تا همین امروز و آنچه بر فعالان حوزه مد و لباس داخلی گذشت، واقعاً غیرممکن است! اما اجازه ندادیم صحنه مبارزه را به جریاناتی که با قاچاق لباس یا وارد کردن پارچههای بیکیفیت سعی در تعطیلی کارگاهها و نا امید کردن فعالان حوزه مد و لباس ایرانی دارند، واگذار کنیم؛ این اتفاق به معنای واقعی کلمه با چنگ و دندان افتادهاست. اگر سازمانها و ارگانها با خریدهای سازمانی یا دادن بنهای سازمانی به کارمندانشان برای خرید تولیدات ویژندهای ایرانی پای کار بیایند، قطعاً نهتنها بحث قاچاق لباس که حتی بیسر و سامانی حوزه مد که در جامعه تبدیل به یک مشکل بزرگ شده، قابل مدیریت و برطرف کردن است. در صورت حمایت دولت است که تولیدکننده میتواند محکمتر از قبل در این عرصه که یک میدان مبارزاتی و جنگ واقعی است، قدم بردارد و نتیجه چنین اتفاقی به دست گرفتن عرصه مهم مد، لباس و حتی عفاف اجتماعی است. متأسفم که بگویم با این همه هجمه فرهنگی که از مسیرهایی مثل مد و لباس به سمت جامعه و مردم وجود دارد، تولیدکننده داخلی که به دنبال طراحی لباسهای عفیفانه و آراسته برای همه اقشار بخصوص خانمها است، در این میدان نبرد که هم باید با تولیدات غیرعفیفانه خارجی و هم قاچاق لباس و تولیدات بیکیفیت مقابله کند، بدون حمایت و پشتیبان مانده است.
فکر میکنید مورد تقدیر قرار گرفتن ویژند شما در جشنواره مد و لباس فجر نوعی حمایت محسوب میشود؟!
اینکه امسال جشنواره مد و لباس فجر از ویژندهای ایرانی حمایت و زمینه مطرحشدن آنها را فراهم کرد، خودش یک گام رو به جلو و البته بزرگ بود که اتفاقاً نشاندهنده این است که میشود از تولیدکننده داخلی، طراح مد و لباس و ویژندهای ایرانی حمایت کرد منتها به شرط اینکه ارادهای در بین مدیران و مسئولان وجود داشتهباشد.
برخی مدعی هستند که ما در حوزه طراحی لباسهای زیبا و مد توانایی بهره بردن از داشتههای تمدنی و فرهنگی خودمان را نداریم، ضمن اینکه طراحان داخلی سلیقهمندانه عمل نمیکنند، نظر شما به عنوان یک فعال حوزه مد و لباس چیست؟
اینکه گفته شود توان داخلی برای رقابت ضعیف است حرف درستی نیست. من تولیدکننده داخلی توان استفاده از هنرهای اصیل ایرانی یا طرحهای تمدنی و فرهنگی کشورمان در تولید لباس را دارم منتها این قضیه دو وجه مجزا دارد؛ اول اینکه چنین کاری نیازمند سرمایه قابلتوجه و نیروی کار متخصص است که اینها باعث بالا رفتن قیمت تمامشده آن کار میشود. از طرفی دیگر مشتری من توان خرید چنین لباسهای فاخر و برازنده بانوان ایرانی را ندارد و این در حالی است که ظرفیت و توان تولید وجود دارد، اما نکته اینجاست که توان خرید مردم ضعیفشده و تولیدکننده مجبور است جوری کار بکند که تولیداتش فرصت حضور در بازار و فروخته شدن را پیدا بکند، این همانجایی است که بحث حمایت دولتها و سازمانها به میان میآید بالاخره ما باید برای حفظ فرهنگ و تمدن و ارزشهایمان هزینه کنیم و بخش مهمی از این مسئله متوجه مدیران و مسئولان است. ما نمیتوانیم هم ادعای مبارزه با جنگ فرهنگی و نرم با دشمنان را داشته باشیم و هم هیچ کمک و مساعدتی به مبارزان عرصههای فرهنگی و اجتماعی که وسط این میدان نبرد مشغول دفاع و مقابله هستند، نکنیم! میتوانیم تولیدات عفیفانه طراحان و تولیدکنندگان مد و لباس را با اشکال مختلف حمایتی که در حد و توان دولتها است، تقویت و حمایت کنیم تا مردم جامعه عفیف و نجیب کشورمان فرصت و توان استفاده از آنها را داشتهباشند و گرنه هیچ لباس فاخر و عفیف ایرانی که هزینه تولید و عرضهاش بالاست، توان مقابله با لباسهای قاچاق و ارزانقیمتی که در جامعه و بین مردم باعث بروز ناهنجاریهای اجتماعی و فرهنگی شدهاند، نخواهد داشت.
به نظر میرسد باید به چشم یک سرمایهگذاری بلندمدت در نظر مسئولان و مدیران بیاید.
من به عنوان یک تولیدکننده و فعال مد و لباس یا باید برای قشر مرفه و پولدار جامعه کار تولید کنم یا اینکه کاری تولید کنم که از نظر قیمت تمامشده مناسب همه اقشار جامعه باشد که نیاز به لباس آراسته و اصیل دارند. با اطلاع کامل عرض میکنم که توان تولید با استفاده از المانهای اصیل فرهنگی و تمدنی ایرانی اسلامی در کشورمان وجود دارد، ولی حمایتی نیست. خانوادهها و بانوان زیادی هستند که دوست دارند لباسهای آراسته و اصیل و عفیفانه ایرانی و اسلامی بپوشند، ولی همین موضوعات باعثشده تا عطای فرهنگ و پوشش فاخر را به لقای آن ببخشند و مجبور هستند که از البسه ارزان قیمتتر استفاده کنند.
آیا استفاده از دستگاههای صنعتی مورد نیاز و همچنین تکنولوژیهای نوآورانه میتواند در شکستن این گرفتاریهای مهم فرهنگی و اجتماعی که به واسطه عرضه لباسهای نامناسب ایجاد شده، کمککننده باشد؟
ابتدا باید عرض کنم که ما در کشورمان چیزی به اسم تولید صنعتی در حوزه مد و لباس نداریم. در زمینه مسئله به کارگیری از طرحها و نشانههای فرهنگی، هنری و تمدنی ایرانی باید بگویم که ما در ویژند خودمان سعی میکنیم ضمن استفاده از طرحهای ایرانی، آن بخش کار که مربوط به هنرهای دستی میشود مانند گلدوزی، گلابتوندوزی و هنرهایی از این دست را با کمک دستگاههای جدید انجام بدهیم که در قیمت تمامشده و پایین آوردن آن اثربخش باشد. البته این مسئله دو سمت دارد؛ یک سمت ماجرا تولیدکننده است که باید با درک وضعیت جامعه و شرایط مردم تولیداتش را با حداقل سود عرضه کند، ولی سمت دیگر این مسئله به بحث حمایت از فعالان عرصه مد و لباس بر میگردد که متأسفانه در ضعیفترین حالت خودش قرار دارد. به نظرم همه قبول داریم که خوشپوشی و آراستگی حق همه مردم کشورمان است و شأن بانوان جامعه ما استفاده از مد و لباسهایی فاخر و شیک است. البته باید این نکته را هم تذکر بدهم که حمایت باید از تولیدکننده صورت بگیرد، نه واردکننده! متأسفانه آنچه در حال وقوع است هیچ سنخیتی با حمایت از تولیدکننده ایرانی ندارد و شیوه حمایتهای فعلی سودش عاید تولیدکنندههای هندی، ترکیهای و چینی میشود.
آیا میتوان گفت که با روند کنونی حمایت از عرصه مد و لباس نباید توقع داشته باشیم که در فروشگاهها لباس عفیفانه عرضه بشود و بحث پوشش و مد سر و سامان پیدا بکند؟
بله، دقیقاً همینطور است. واقعیت این است که بحث پوشش زن ایرانی و استفاده از لباسهای عفیفانه با حمایت از تولیدکننده لباسهای ایرانی محقق میشود. باید لباسهایی در جامعه عرضه شود که عفت و حیای زن ایرانی در آن وجود داشتهباشد و این با حمایت بخشهای مختلف حاکمیتی و دولتی اتفاق میافتد. البته ما تا اینجای کار را با همت و تلاش خودمان آمدهایم و میدان رقابت را خالی نمیکنیم، اما اگر قرار است چشمانداز مثبتی در زمینه مد و لباس و شرایط فرهنگی جامعه داشتهباشیم، لازم است حمایت از تولیدکنندههای ایرانی به شکل جدیتری رخ بدهد.